धु्रबसागर शर्मा
प्रशस्तै पर्यटकीय सम्भावना, जैविक, साँस्कृतिक र मौलिक सम्पदाले सम्पन्न म्याग्दीको गुर्जा गाविसले विकासका पूर्वाधारको अभाव र भौगोलिक विकटताका कारण अझै पनि भिल्लाका देशमा मणिको नियति भोग्न वाध्य भएको छ ।
देशमा आश्चर्य लाग्दा राजनीतिक परिवर्तन भए । आर्थिक, सामाजिक र कृषि क्रान्तिका ठूलाठूला वहसहरु चले । पर्यटन व्यवसायलाई व्यवस्थित गरी पर्यटकहरुलाई जिल्लामा भित्राउने र आयआर्जन गर्ने भनेर विभिन्न एनजिओ,आइएनजिओहरु पनि खोलिए, तर यी सवै कुराहरुले गुर्जावासीको परम्परागत वाध्यतालाई छुनै नसकेका स्थानीय कमल छन्त्यालले वताउनु भयो ।
‘गुर्जा भन्दा माथि गाउँ छैन,टुपी भन्दा माथि ठाउँ छैन’ भन्ने उखानको समेत प्रतिनिधित्व गर्ने गुर्जा गाउँ भौगोलिक रुपमा त विकट छ, छ, राज्यको दुर्गम क्षेत्रलाई हेर्ने दृष्टिकोण र राजनीतिक दलहरुको अदूरदर्शिताका कारण प्रशस्त सम्भावनाहरु भएर पनि केही नभएको जस्तो निरीह वन्नु परेको स्थानीय वासिन्दाहरुको भनाई सुन्दा नमिठो लागे पनि यो तीतो यथार्थता भएको पत्रकार हरिकृष्ण गौतमले वताउनु भयो ।
खाद्यान्न उत्पादनका हिसावले आलु, फापर, जौ , उवा र कोदो मात्र उत्पादन हुने र ती खाद्यान्नहरु गाउँदेखि टढा रहेको जमिनमा अलग अलग समयमा उत्पादन हुनेहुँदा स्थानीयहरु जुनवाली जहाँ पाक्छ त्यहाँ नै वसाइ सर्नुपर्ने वाध्यतामा रहेका छन् ।
विचित्र किसिमका वनस्पती, दुर्लभ वन्यजन्तु, भञ्याङ,लेक,पहाड र हिमाल मिश्रित भुगोल र सामाजिक संगोलले भरिपूर्ण गुर्जागाउँमा अभै पनि प्राचिन समाजका अवशेष भेट्न सकिने र यो गाउँ छन्त्याल जातीको जीवन, सभ्यता र संस्कृति हेर्ने सानो आँखीझ्याल पनि भएको जिल्लाका वुद्धिजीविहरुको भनाइ रहेको छ ।
गुजुमुज्ज परेका परम्परागत शैलीका घर भएको बाक्लो बस्ती, छन्त्याल समुदायको मौलिक संस्कृति, जिवनशैली, जैबिक बिबिधता र अनेकौं प्राकृतीक सुन्दरताले भरिपूर्ण भएपनि गुर्जाको पर्यटन विकासमा सरकारी निकायले चासो नदेखाएको स्थानीयबासीको गुनासो छ । कम अन्न उत्पादन हुने र खाद्यान्न उत्पादनमा भुगोलले साथ नदिने गाउँ भएकाले गुर्जालाई पर्यटकीय क्षेत्र घोषणा गर्न स्थानीय वासिन्दाहरुले माग गरेका छन् । 
वर्षौ पहिले खानी खनेर जिविकोपार्जन गर्ने छन्त्याल समुदायको जिवनशैली, उनीहरुको रहनसहन र संस्कार, हिमऋङ्खलाहरूको अवलोकन, तामा खानी, बनस्पती, पंक्षी र दुर्लभ बन्यजन्तु गुर्जा गाउँका पर्यटकीय आकर्षण रहेका गुर्जाका भूतपुर्व गाविस अध्यक्ष रिद्धबहादुर छन्त्यालले जानकारी दिनुभयो ।
